dall' Italiano al Dialetto Bośàc'
Digitare una parola o una frase da tradurre in dialetto.
Tròpa gràzia
TRÒPA GRÀZIA
Adès ai dìs ai dìs dol tèep ca le cambiàat, ca l'è ca pü cóma 'n bòt ma se 'n va a vidìi bée gh'era la sùa a 'na òlta.
Vöi cüntaf sǜ la stòria de quànca en de 'na estàat sücia e sèca (1) 'l piöeva ca da quài mìis e sǜ àach a San Salvadù la pastüra e i pràc' i'era órmài tüc' brüśegac' dal süc' ca l'era.
Ode al lambaròt
Ode al lombrico
ODE AL LAMBARÒT
Stadomàà, ité ‘ndèl mè òrt
óo idüut èn lambaròt tut stòrt,
pó, piàa piàa al sé ‘ndrizzàat,
al sé stiràat,
al sé slongàat …
òl düpi lónch l’è diventàat!
* * *
Sa és da nàs n’òtro bòt
óli nàs tüso èn lambaròt!
Òl lambaròt al se slónga fó de musüra
fin pusé dèl dupi de la sua statüra,
ròba ca mi óo mai saüut fàa:
nano sóo nàat e iscé góo da restàa!
Òl lambaròt l’è sempri nèt e lüsènt,
tüt òl dì èn mèz a la tèra, come niènt;
ròba ca mi, sa ciapi-scià vargót da fàa,
sùbet me fóo su còme èn magnàa!
Òl lambaròt al ga la pèl lisa, sensa pìi,
ròśa e lusènta còme chèla de ‘n ridisìi;
mi góo li gambi pelósi come èn tàss,
e par fùrtuna sóo n’óm, gó ca da depilàss!
Òl lambaròt al vìif ‘n de li sói galerìi
sènsa pagàa tasi gnè d’ótri diaolerìi,
mi ‘nveci Irpef, Tari, Tasi, Secam e Imù
li me stòrsc fó piàt come èn limù!
Par chèl, sa n’òtra òlta duarìs nàs,
come èn bèl lambaròt olarisi fàs:
a part la gràśa ca duarìs maiàà,
… che bèla vita sènsa trebulàa !!!
tràpulìi
s.m.
bambino (in senso affettuoso)
La móntàgna deli stéli ca iè réet a dàgió
La montagna delle stelle cadenti
èco 'na stòria 'nventàda, ambientada sǜ 'ndèna móntàgna de cuntadìi còi sóo animàai.
La móntàgna deli stéli ca iè réet a dàgió
Sǜ 'ndèli spóndi grandiósi dol mùut Amàar, 'nghée ca l' ària la seva dè pèsc e i cràp li uspitaua lìchen argentàac', 'l nàseua 'na pìscena bàita cuntadìna.
Chiló 'l vìveua ol nòno Leo, 'n óm cò li màa rügóśi cóma la rǜsca dè 'n véc’ pèsc e la sùa tenǜda 'n pìscen mond dèla natüra 'nghée ca la vìta la pulsaua èn armunia.
Ol protagunista pǜsé ciacerù l'era 'l Berto, 'n véc’ bósc cò 'n sénso gùz dèl' batǜdi e 'na braüra da miga crèt 'ndèl truàa sèmpre i pàscoi pǜsé suculénc'. 'N dì, 'ntàat ca l'era 'ntènt a maià scià l' èrba trà i cràp là sentüut 'n früscio stràa.
L'era Mimì, 'na bólp rósa cò 'na gàla biànca sǜl còl ca' la córeua cò 'n' ària strimìda.
"Berto vén debòt, 'l fiǜm lè réet a süga!" - là sclamàat Mimì, ntàat ca'l sarnegàua - "ghè ca pǜ 'n fìl d' acqua par pudì bìif."
Berto, sebée pèrplès là ca esitàat e 'l ghà respundǜut: "preòcupet ca Mimì, ò vìst vargót dè stràa stanòc’, al ghè 'n véc’ póz smentegàat èn fónt àla vàl, sóo mì cóma sè pó ruà iló.
'Nsèma 'l bósc e la bólp i se mès èn màrcia. 'Ndèl pèrcórs ià 'ncuntràat òtri paeśàa dèla móntàgna:
- Ciara, 'na végia càora biànca dèla maśù ca' cò 'l sò bèśolàa 'ncagnìit la riciàmaua l'atensiù di òtri animàai;
- Marta, 'na pégora gióena e purósa ma dotada dè 'n'òregia ecèzionàal ca' la sènteua a dòs li vibraziù dol teré e li óos lóntàni di camósc;
- Grisù, 'l gàal dèla tenǜda ca' cò la sùa óos squilànt al desedàua tǜc’, al lüus dèla dómàa, ma ca' chèsta òlta lè rèstàat èn silènsi travaiàat par la mancànsa dè acqua.
Iè rüàac' al póz, 'n véc’ scérsc dè sàs cüerciàat dè mǜs~c’ ma l'era quaśi a sèch. Berto però, 'l se regordàat deli stòori ca' 'l nòno Leo 'l ghè cüntáva sǜ: "Sóta la preda pǜsé grànda, al ghè 'na stèla réet a dàgió", la mormoràat daparlüu, " 'na stèla ca' la ghà durmìit par sécoi."
Cò i sṍö źòcoi Berto là pruàat a spostàa la gròsa preda. Al ghe lè faua ca. Mimì sènsa ülil lè 'ndàc' apröof e cò 'n cólp balòs dè mǜus 'l ghà ruàat a fàla brǜscàa dè fianch e sót al se urìit 'n pìscen böc' da 'ndua là cuminciàat a bóifò 'n fiòt dè acqua frèsca cóma 'na sorgènt ca' la móntàgna la gheva tegnǜut piacàat par 'mbèlpóo.
L' acqua la scóreva a 'mpinìi 'l léc’ süc' dol torènt e a töià la sìit a tǜc’. Ol cuntadìi, curüut-iló al riciàm dè 'l Berto, là idüut la scéna con maravéia e piaśé. Là carèzàat, 'ntàat cal grignàua, 'l bósc, la bólp e la gióena pégora.
Da chèl dì la vìta sǜ 'ndèla móntàgna, deli stéli ca iè réet a dàgió, lè cambiàda.
I animàai, ünìc' da chèsta vèntüra, ià 'mparàat a vaidàs. Aa ol cuntadìi Leo, a vidìi 'l lègam trà i sṍö animàai e l' acqua, la capìit la 'nteligènsa di sṍö paeśàa.
E ògni òlta ca' 'na stèla la dàva gió, la ğéet dol lṍöch, la diśeva ca' l'era üna deli soréli dèla stèla réet a dàgió ca' la gheva slavàat 'l fiǜm.
'N scrìt da règordàa dè cóma l'armunia e la colaboraziù i pödés portàa acqua e speransa àa 'ndi lṍöch pǜsé amàr dèla tèera.
Crapa pèlada
Crapa pèlada la fac’ i tortéi, sènsa daghen ai söo fradèi, i söo fradèi i a fàc’ la cagiada sènsa daghen a la crapa pèlada
