Ól bàit dal làc'
di Anna Gherardi - 2018
di Anna Gherardi - 2018
ÓL BÀIT DAL LÀC’
‘nòtra rèsǜ parche la rógia la podeva ca restà sücia, l’era ca la sua acqua la sirviva par tignii frèsc ol làc’ 'n de li colderi.
Defati en de tüti li cuntradi al ghera ol bàit dal làc’, ca l’era en bàitel con en böc’ en del müur, gió bàs, en ghe cal pasava itè la rógia, dité la fava ‘na pozza e po dopo la vegneva fo da l’otra e la cuntinuava ol sò córs.
‘Ndela pózza ca ghera dité, l’acqua la ralentava, ma la se fermava ca, siché la restava bèla frèsca. ‘n mèz a chèla pózza se tegneva li colderi al frèsc.
Li famigli de la cuntrada li fava ‘nsèma col làc’, parché ognantüna la gh’neva pochi vàchi da làc’, dói u trei, e ‘l làc’ ca li fava l’era ca abòt par cagiàl ognantüu ól sò.
Ura ca t’arìset remat scià l’import da cagiàl al sarìs pasac’ trop dì e ‘l ris-ciava da ignii agro.
S’al te tucava a ti, te mètevet tè la tua coldera ‘ndèl bàit, te mètevet sǜ sura ól cüul e tüc’ ai meteva giò ól làc' a ogni past, dendomàa e densira.
Tücc ai pesava ól so làc’ a ogni past e i ‘l è segnava sǜ ‘ndèl librèt dal làc’.
L’era cóme en quaderno da scöla a quadrec’, ma püsée pìscen, con la födra blṍ ( l’era cóma ól librèt de la botéga, ma chèla l’è ‘n òtra storia)
Chi che ne meteva giò pusée chi de meno a segónt de li vàchi cal gheva e sa iera freschi u süci (la vàca l’è fresca dòpo vi fàc' ól vedèl e dòpo de banimàa cal paśa ól tèep la ne fa sèmpri meno fin ca la va a sügàa, ‘ntàat l’è già ‘ndacia al tòor e l’e pregna e la ‘ndarà a fàa ‘nótra òlta).
Ogni tàat, densìra, dòpo scéna ól pà al töleva sǜ ól librèt dal làc’ e ‘n lapès e ‘l diseva:
“‘ndöo a scasàa”.
Parché ‘na òlta ogni tàat ai se truàva a fà sü ‘l cǜnc’ dol làc’:
chi ca da vighen chi ca da daghen; quànca t’en vanset püsée di òtri al te tuca a ti mèt giò (cioè remàa scià ól làc' de tüc' e cagiàl)
Al ghe óleva 2 u 3 pas-c’ magari a 4 parché la coldera la se ‘mpinies. Ilùra se cagiàva.
Se spanàva con la spiana, as meteva la pàna giò ‘ndela ségia pò se la öidava giò ‘ndel penàc' par fa ól büter.
Ól làc’ spanàat s’el portava con la coldera dal bàit a ca e s’el scoldàva sǜ ‘ndel fuglàa, par fa sǜ ól fórmai.
A mi, da redesa, al me piaseva la cagiada pena fàcia e ‘l pà al me ne dava sèmpre en pit amò bèla teveda.
Cóma se fà a fàa sǜ formai e bütéer pödi ca cüntal sǜ adès. Disi nóma ca l’è 'n mestéer de responsabilità e de pasiù.
Prüma da cuminciàa se sbroiava tüc’ i scherp po a dopo quànca s’eva finìit.
Al sarìs bèl fà idìi en ” filmato” de cóma se fàva…. ma ilùra li ghera ca stì pusibilità….
by Anna Gherardi
