dall' Italiano al Dialetto Bośàc'
Digitare una parola o una frase da tradurre in dialetto.
I rèdès
I Rèdès
'Nghée ca al sè pugiàva l'umbrìa dol pàs dol montanàar, l'è rèstaàat chèl da vès da parlóor a rént ümèt la stràda.
Iè finìdi li óos dè quanca i fava fèsta i rèdes dala fàcia strógia e dali ganasi ròośa.
Ganàśi 'mpóo rósi ca li fà capìi quat ca lè ol frèc' dèla dómaa.
Ghera ca 'l beśógn dè vìch strümènc' par musüràa 'l pasàa deli stagiù; li fàci di ridisìi, a segónda dèl cólóor, li dava la temperadüra pricìśa dèl' ària.
Bośàgia Végia
Albosaggia Vecchia
Bośàgia Végia
Bośàgia, al tèep di fée
de brava géet l’era piée,
coma d’estàat èn furmighèer:
i óm con la fòlsc e ‘l codèer
su par li rivi già a bunùra a segàa,
e li fémmi ca li portava da disnàa,
e pó a tra-fó li ‘ndani li se fermava,
e dopomesdì se muntunava …
… parchè l’era iscé ca se usava!
La domàa dòpo se trava-fó i muntuscìi,
òl Nicèto con la Curubina, la Dilèta con l’Angilìi,
quant ca òl pràat l’era süc’ da la rośàda,
òl Tillio con la Restéa, òl Basilio con la Àda …
… l’era própi viva la cuntràda!
Dopo marènda òl fée s’èl voltava,
iscè ca da tuti li part bée ‘l secava,
e quanda sül tardi l’era sèch da mac’,
üu a la òlta se partiva còi campàc’ …
…òl Bèrto, la Marièta, la Ida e ‘l Pietro di Freràc’!
Deréet a li cà, i pràac’ i è ‘mpée,
se fava la gróva par portàa gió ‘l fée:
ecco le piena, curìi ca l’è ùra …
… e tüc’ i rèdes i ghe salta sü sùra!
Òl fée ‘ndèla masù ‘l vava spandùut:
òl Valdo di March, te le cunusùut?
Con la Silvia, la Brüna e ‘l Bóndi,
de gran fadighi i n’à fac’ a óndi!
Anca òl Bepo e la Emma di Brüna
i confondeva ol sùul con la lüna:
ensèma a la Dina, òl Sergio e l’Antònia,
sempre a fàa mestéer sensa parsimònia!
Chèl da laoràa come bésti, l’éra destìno:
òl Renso con l’Enrica, la Sandra còl Pepìno,
i à fac’ de li gran fadighi e di gran strüsc:
finìit réet a fée, i cuminciava a fàa patüsc!
Parché quasi tüc’ ‘na vaca i tegnéva,
òl Nilo e la Dirce aretüra òl lac’ i vendéva;
e li fémmi iera li pusé bravi a cagiàa,
li fava fòrmai bùu e tèndro da maiàa …
… porteghèn èn tochèl al Fónsi da sagiàa!
Dàghen èn tochèl a ca ‘l Gioanìi,
come ‘l Batista, tanto bunàsc,
e al póor Giubèrt di Pelusìi,
ca ‘l me tegneva sóta ‘n bràsc!
La muìgeva la vaca con la sadèla
anca la Lina di nòs Ciapèla,
e la culava òl lac’ col culìi,
ensema al Lino di Paulìi,
‘ntàat ca la Livisa la pizzava òl flugglàa
par viàa su vargót da maiàa,
e doposcièna al ghè piaseva cuntàla
con la mia mama ca l‘andava a truàla:
sempri su stóri de pùra la vava a finìi
…e iscè de nòc’ mi stentavi a durmìi!
Fra li tati persóni ca ma ulüut bée,
chìsti de sücür pós ca lagàa ‘ndrée:
la mia zia Enia con la Pierina,
òl zio Franco e la zia Pina,
ca sèmpre i vegneva a vaidàa
par ògni mestéer ca ghéra da fàa!
Adès li rivi dèl Bośàgia Végia li ghé na ca pü de pràac’ gnè de tèrmen: tüt l’è ‘ndàc’ a bósch!
Se sènt ca pü martelàa li fòlsc, gnè mulàli con la préda; se vit ca pü gèet che rampa coma càori sü par li rivi còi campàc’, se sènt ca pü la mùseca de mila óos che se cór réet ‘… nòma òl rümóor di tratóor, granc’ e poténc’ coma chi ca se dupèra èn Pianüra Padana!
Iè rèstàac nòma i pràac ‘ndèl piàa, i ünech ca se pó segàa sensa fadica!
Al ghéva resù òl Luigi de la Eva: i è viàac’ scià scàrs i mac’ al Bośàgia!!!
ràgn
s.m.
ragno |l’è còme töö fò ‘n ràgn dal böc’ = è come togliere un ragno dal buco, cosa di difficile soluzione
'L bṍö e la scigàla
IL BUE E LA CICALA
'L BÖÖ E LA SCIGÀLA
´Ntáat-ca ´l bṍö l’era réet a aràa ´l càap, pòoch lóntáa la scigàla l’era réet a cantàa quànca de cólp la pianta-iló par dìc al bṍö:
''Te àret àa màal; oibò. Varda varda, te fàc' 'n sólch tüt stòrt.''
´L bṍö, stràch e süáat, 'l òlsa la cràpa e 'l ghà respondǜt en manéra sotegnüda:
<< Cóma te fàc' a capìi chè ari stòrt ? >>
'' Parché li òtri rödàni iè tüti rìci.''
<< Ciarlüna te doarisèt savìi chè dòpo avìi aráat 'n càap 'ntréech 'n sbàglio lengéer se dóarìs facilmèet perdunàl; ma già ti te sée bùna nóma de cantàa e tè laóret mài.>>
Móràl dela faola: L'è fàcel fàch sǜ la cùcola ai òtri e mài fàa negót.