dall' Italiano al Dialetto Bośàc'
Digitare una parola o una frase da tradurre in dialetto.
Fradèl dèla mia sorèla
'N fradèl de 'na mia sòrela
'Na òlta, ghera 'na fémna chè la se ciamàva Ida, l'era forbée di Piaa, ca la gheva ´n sòci de Sondri.
'N dì l'era ilò ai giardìi de Sondri a parlàa 'nséma a chèsto, e ´ndel fratèp al pasa da ilò ol Pedo di Bèca, cal'la cónós bée, i ghà li bàiti tacadi sǜ a Feit.
I 'ndava àa ca fàa patùsc ' 'nséma, quai olti si se rügat a itè ma pò ognantǜu i restàac' sül sò.
Embée, al ghè dìs: "Véila Ida, te m'evet pò dìc' chè te ghevet ca negǜu ma vedi chè te sée en bùna cumpagnia".
Li müdàndi de la suòra
LE MUTANDE DELLA SUORA
LI MÜDÀNDI DE LA SUÒRA
tüti a mì, li me càpita!
“Ma che spüzza, ma che odòor! Oh Signor, oh Signor! Ma chi ca l'è che 'l fa stò efètt? “Suora! Suora! … è il Paolett!”
(… già ilùra, di amìis e de la sèrva se pudeva fidàss … ma con risèrva !) “Mi v’ò ciamàt, ma mi cà sentùut, gh'ò resistìit … fin cà gh'ò pudùut! ”
“Cari redes, par endàa al cess, gh'è da domandàa 'l nòs permess!” Iscé l’ era stacia de li suòri la tiritéra, ól prüm dì de asilo, con facia sevéra …
E adess: “Non piangere , non aver paura, Paolino bello, son cose di natura!” Iscé Suor Gioanina la me consolava, 'ntàat ca la Suor Anna, lì la me lavava!
Ma podévi ca giràa con fò i ciapèt: li vargógni se da piacàa … par respèt! Suor Placida, de tüti la meno grànda, dal casèt la tiràat fó la sùa müdànda;
ma mi sevi òlt cóma 'n cavàgn; li me ruava fin giò al calcàgn, sóta al scosalìi azzür da màs-cìi: … s’eri propi en bèl spètacol da vidìi!
Üna de li suòri, par 'n sentéer pòoc usàat, fin giò a cà mia la ma compagnàat, sènsa 'ncuntràa ànèma del Paradìis … … ma 'ntàat la óos l’eva mess li radìis!
Sóta la scèndra, àgn e àgn l’è cüada, chesta stòria misèra e disgraziada; coma n’umbrìa la siguiva i méei pàs par speciàa 'l momèt da paleșass:
“Al par brao, ma l’è ‘n balóos; sta bée atènta a fal moróos! Cara fiöla, te racomandi … a ca la suora al ga maiàat fò li mudandi!”
archèt
s.m.
archetto, bacchetta piegata usata per tendere i lacci per la cattura di selvaggina
La móntàgna deli stéli ca iè réet a dàgió
La montagna delle stelle cadenti
èco 'na stòria 'nventàda, ambientada sǜ 'ndèna móntàgna de cuntadìi còi sóo animàai.
La móntàgna deli stéli ca iè réet a dàgió
Sǜ 'ndèli spóndi grandiósi dol mùut Amàar, 'nghée ca l' ària la seva dè pèsc e i cràp li uspitaua lìchen argentàac', 'l nàseua 'na pìscena bàita cuntadìna.
Chiló 'l vìveua ol nòno Leo, 'n óm cò li màa rügóśi cóma la rǜsca dè 'n véc’ pèsc e la sùa tenǜda 'n pìscen mond dèla natüra 'nghée ca la vìta la pulsaua èn armunia.
Ol protagunista pǜsé ciacerù l'era 'l Berto, 'n véc’ bósc cò 'n sénso gùz dèl' batǜdi e 'na braüra da miga crèt 'ndèl truàa sèmpre i pàscoi pǜsé suculénc'. 'N dì, 'ntàat ca l'era 'ntènt a maià scià l' èrba trà i cràp là sentüut 'n früscio stràa.
L'era Mimì, 'na bólp rósa cò 'na gàla biànca sǜl còl ca' la córeua cò 'n' ària strimìda.
"Berto vén debòt, 'l fiǜm lè réet a süga!" - là sclamàat Mimì, ntàat ca'l sarnegàua - "ghè ca pǜ 'n fìl d' acqua par pudì bìif."
Berto, sebée pèrplès là ca esitàat e 'l ghà respundǜut: "preòcupet ca Mimì, ò vìst vargót dè stràa stanòc’, al ghè 'n véc’ póz smentegàat èn fónt àla vàl, sóo mì cóma sè pó ruà iló.
'Nsèma 'l bósc e la bólp i se mès èn màrcia. 'Ndèl pèrcórs ià 'ncuntràat òtri paeśàa dèla móntàgna:
- Ciara, 'na végia càora biànca dèla maśù ca' cò 'l sò bèśolàa 'ncagnìit la riciàmaua l'atensiù di òtri animàai;
- Marta, 'na pégora gióena e purósa ma dotada dè 'n'òregia ecèzionàal ca' la sènteua a dòs li vibraziù dol teré e li óos lóntàni di camósc;
- Grisù, 'l gàal dèla tenǜda ca' cò la sùa óos squilànt al desedàua tǜc’, al lüus dèla dómàa, ma ca' chèsta òlta lè rèstàat èn silènsi travaiàat par la mancànsa dè acqua.
Iè rüàac' al póz, 'n véc’ scérsc dè sàs cüerciàat dè mǜs~c’ ma l'era quaśi a sèch. Berto però, 'l se regordàat deli stòori ca' 'l nòno Leo 'l ghè cüntáva sǜ: "Sóta la preda pǜsé grànda, al ghè 'na stèla réet a dàgió", la mormoràat daparlüu, " 'na stèla ca' la ghà durmìit par sécoi."
Cò i sṍö źòcoi Berto là pruàat a spostàa la gròsa preda. Al ghe lè faua ca. Mimì sènsa ülil lè 'ndàc' apröof e cò 'n cólp balòs dè mǜus 'l ghà ruàat a fàla brǜscàa dè fianch e sót al se urìit 'n pìscen böc' da 'ndua là cuminciàat a bóifò 'n fiòt dè acqua frèsca cóma 'na sorgènt ca' la móntàgna la gheva tegnǜut piacàat par 'mbèlpóo.
L' acqua la scóreva a 'mpinìi 'l léc’ süc' dol torènt e a töià la sìit a tǜc’. Ol cuntadìi, curüut-iló al riciàm dè 'l Berto, là idüut la scéna con maravéia e piaśé. Là carèzàat, 'ntàat cal grignàua, 'l bósc, la bólp e la gióena pégora.
Da chèl dì la vìta sǜ 'ndèla móntàgna, deli stéli ca iè réet a dàgió, lè cambiàda.
I animàai, ünìc' da chèsta vèntüra, ià 'mparàat a vaidàs. Aa ol cuntadìi Leo, a vidìi 'l lègam trà i sṍö animàai e l' acqua, la capìit la 'nteligènsa di sṍö paeśàa.
E ògni òlta ca' 'na stèla la dàva gió, la ğéet dol lṍöch, la diśeva ca' l'era üna deli soréli dèla stèla réet a dàgió ca' la gheva slavàat 'l fiǜm.
'N scrìt da règordàa dè cóma l'armunia e la colaboraziù i pödés portàa acqua e speransa àa 'ndi lṍöch pǜsé amàr dèla tèera.
'N paées da fàola 'l nòś!
Un paese da favola il nostro
'N paées da fàola 'l nòś!
Là cuminciàat col Cavalier pò cóma èn ògna fàola ca se rispeta, ià mès a i Monti.
Dòpo vìla Letta ià mès té 'ndèla fàola ǜü ca l'era sèmpri par Bóschi.
Dòpo ´l cant dol Grìl, al'imbrünìi lè spuntàat al'orizzónt 5 Stéli.
Ma cóma tǜti li béli fàoli 'l dóeva vèsech o ´n princep o ´n Conte.
Èco ruàa Conte ca al pòst dol castèl 'l gheva nóma 'n Casalino.
Ma sǜ-'ndèl pǜsé bèl vargót lè 'ndàc' stòrt e ià pensàat 'l fös ol momènt dè ciamàa i Draghi.
'L pareva ca col Draghi la fàola la pödes finìi èn belèza ma negót dè bùu al orizzónt, adès lè 'ndèli toi màa caro ol me Fiöl.
Negót l'è pèrs 'ndèl paées deli fàoli, tàat ghè amò Speransa.
